|
Sprawdzian szóstoklasisty Egzamin gimnazjalny Matura Nauczyciele Zadanie domowe |
Wyszukiwarka Tytuł wypracowania: Wiatr i rodzaje wiatrów. Wiatry to zjawisko poziomego względem powierzchni ziemi ruchu powietrza, występujące we wszystkich częściach Ziemi. Nie ma na świecie ani jednego człowieka, który nie wiedziałby, co to za zjawisko? Czym więc jest wiatr i ile jest rodzajów wiatru? Wiatr jest ruchem powietrza w dolnych warstwach troposfery z przeważającą składową poziomą w układzie pionowym lub skośnym. Poziomymi ruchami powietrza występującymi w górnych częściach troposfery i w dolnych stratosfery odbywa się również przenoszenie mas powietrza - są to prądy. Wyróżniamy wiele typów wiatrów. Każdy z nich powstaje w wyniku charakterystycznych dla pewnego obszaru lokalnego warunkach. Wiatr możemy podzielić na stały, zmienny, okresowy i nieokresowy. 1. Wiatr stał - pasaty - posiada w warstwie tarciowej kierunek północno - wschodni na półkuli północnej oraz południowo - wschodni na półkuli południowej. Wiatr ten - jego powstanie i przebieg związany jest z ogólną cyrkulacją atmosferyczną, wiatry te wieją z kierunku wyżów podzwrotnikowych, spotykają się w strefie miedzy zwrotnikami gdzie pojawia się ośrodek niskiego ciśnienia w równikowej linii zbieżności, nazywanej w niektórych podręcznikach jako front równikowy lub międzyzwrotnikowy. W efekcie procesu zbieżności wiatrów nad powierzchnią Ziemi powstają o znacznej sile działania prądy wstępujące, sięgające wiele km w górę do startosfery i są przyczyną powstania ogromnych chmur kłębiasto - deszczowych ( cumulonimbus), z których zachodzą obfite opady deszczu o charakterze przelotnym. Nad samą powierzchnią Ziemi ruch powietrza w skutek tarcia o podłoże ulega osłabieniu, w efekcie powstaje wtedy tzw. pas ciszy równikowej. 2. Wiatr zmienny - jest wiatrem charakterystycznym w szczególności w szerokościach umiarkowanych, jak również i wysokich szerokości geograficznych, w których występuje solidnie rozbudowana działalność cyklonalna w strefie frontów polarnego i arktycznego. 3. Wiatrami okresowymi są monsuny, bryza: morska i lądowa oraz wiatr: górski i dolinny. o Bryzy to wiatry zmieniające się w cyklu dobowym, są wiatrami charakterystycznymi na wybrzeżach morskich i jeziornych o dużej powierzchni, wywołują je różnice w nagrzewaniu się powierzchni lądów i wody w czasie dnia i nocy. Bryza morska (w dzień) wieje od chłodniejszych wód morza w stronę bardziej nagrzanego lądu, a bryza lądowa (w nocy) w przeciwnym kierunku. o W dzień przy silnym nagrzaniu słonecznym lądu gorące powietrze ulega rozprężeniu i unosi do góry (tworzą się prądy wstępujące). W jego zastępstwie w celu wypełnienia braku powietrza w to miejsce przemieszcza się dołem chłodne powietrze znad wody morskiej. W górnych warstwach troposfery powietrze przemieszcza się w kierunku morza, gdzie znowu opada jako ochłodzona masa powietrza (tworzą się prądy zstępujące) kończąc tym sposobem cały cykl obiegu bryzy za dnia. o Mechanizm bryzy lądowej (nocnej) na charakter analogiczny jak obieg mas powietrza pomiędzy lądem a wodą, jedynie zmienia kierunek na przeciwny. o Zasięg pionowy bryzy dziennej obejmuje warstwy powietrza o miąższości ok. 1 km, w kierunku poziomym zaś dosięga kilkunastu km w głąb lądu. W wyniku niższych różnic temperatury morza i lądu nocą zasięgi oddziaływania wiatru lokalnego: pionowy i poziomy bryzy nocnej są mniejsze. o Cyrkulacja bryz nocnej i dziennej rozwijana jest ze szczególna intensywnością na wybrzeżu mórz w strefie podzwrotnikowej. W umiarkowanych szerokościach geograficznych wyraźne bryzy występują jedynie latem, gdy pogoda jest słoneczna i cicha w pasie wybrzeży morskich, a nawet dużych jezior. Zjawisko to znanym jest już od dawnych czasów i wykorzystywane było bardzo skrzętnie przez miejscowych rybaków, którzy wypływając na połowy z bryzą lądową ( w nocy), wracali z pełnymi sieciami ryb wraz z nastaniem bryzy morskiej ( w porze dziennej). Rys.: 1 "bryza morska" Rys.: 2 "bryza lądowa" * Wiatr: górski i dolinny to wiatry zboczowe, o charakterze mało skalowym, zmieniające się w cyklu dobowym. Określa je wznoszący lub opadający ruch powietrza po zboczu w kierunku poprzecznym do osi doliny. Rys.: 3 "wiatr zboczowy dzienny" Rys.: 4 "wiatr zboczowy nocny" Przyczyna występowania wiatrów zboczowych jest powodowana zaistnieniem różnicy między temperaturą powietrza, które przylega do zboczy wzgórza a temperaturą powietrza zawieszonego nad dnem doliny na tym samym poziomie wysokościowym. W czasie słonecznego dnia zbocza, szczególnie te o ekspozycji południowej, podlegają silnemu nagrzewaniu, powietrze stykając się z nimi ulega równoczesnemu nagrzaniu, następnie rozprężeniu i unoszeniu w górę po stoku, tworząc zaczątek dziennego wiatru zboczowego dolinnego. W miejsce powietrza wyniesionego do góry napływają nowe masy powietrza z niższych wysokości i z den dolin. Wiatry zboczowe wiejąc z doliny ku grzbietom są zaczątkiem powstania ogromnych chmur kłębiastych ( cumulus i cumulonimbus) nad grzbietem górskim w czasie dnia. W nocy odwrotnie, zbocza i masy powietrza na tych samych wysokościach nad dolinami, więc ochładzane ciężkie masy powietrza opadają po zboczu w dół, wywołując wiatr zboczowy górski. W czasie dni słonecznych wzbudzane są wyraźne wiatry dolinne, wciągające masy powietrza z niższych partii dolinnych ku górom, gdzie na stoku nasłonecznionym wiatr zboczowy powodował obniżenie wartości ciśnienia atmosferycznego. W nocy występują w przeciwieństwie do dziennych pór wiatry górskie, które powodują spływanie ochłodzonych mas powietrza ze strony gór, gdzie wiatr zboczowy wywołał wzrost ciśnienia atmosferycznego, w dolne partie cieplejszych dolin o obniżonej wartości ciśnienia. 4. Wiatry nieokresowe - te rodzaje wiatrów wywołane są współoddziaływaniem ukształtowania powierzchni terenu i obecnej sytuacji synoptycznej. o Fen jest silnym, porywistym, ciepłym, suchym wiatrem wiejącym z gór. Znanym jest od dawien dawna w Alpach, z języka niemieckiego pochodzi jego nazwa - fohn. Spotykany jest w Karpatach, Sudetach, w zachodniej partii Kaukazu, w górach Azji Środkowej, w Ałtaju, na wschodnich zboczach Gór Skalistych, a także w Grenlandii i Islandii. Różne kraje posiadają własne nazwy regionalne - nazwy lokalne dla tej odmiany wiatru np. halny w Tatrach, polak czeskich Sudetach, chinook w Górach Skalistych. Warunek konieczny do występowania fenu to wysokie ciśnienie po dowietrznej stronie łańcucha górskiego, a wartości niskiego ciśnienia po drugiej. Wiatr fenowy po stronie niżu jest wiatrem ciepłym, suchym, czasem bardzo porywistym i silnym, a podwyższona temperatura i spadek wilgotności powietrza, nazywane jako efekt fenowy odczuwanym jest nawet na znacznych odległościach od gór, np. w okolicach i samym mieście Krakowie, przy halnym. Ten typ wiatru jest notowanym ze znaczną częstotliwością, nawet kilkadziesiąt razy do roku. Zimą powoduje gwałtowne efekt topnienia lodowców i pokrywy śniegowej, jak również bezpośredni proces parowania śniegu. W lecie efekt fenu powoduje gwałtowne wysuszenie i opadanie liści z drzew i krzewów. W polskich górach wiatr ten spotykany jest w Karpatach i Sudetach. W Sudetach w wyniku mniejszych wysokości względnych siła wiatru i efekt fenu po polskiej stronie jest słabszy aniżeli w Tatrach, lecz skutki obu wiatrów mimo różnic wysokościowych są łatwo odczuwalne niemal na obszarze całego Przedgórza Sudeckiego w wyniku znacznej częstotliwości wiatrów z kierunku południowo - zachodniego. Rys.: 4 * Bora jest gwałtownym, zimnym i porywistym wiatrem, spadającym z terenów wzniesionych nad cieplejsze wody morze. Warunek jego występowania to występowanie niskiego ciśnienia i stosunkowo wysokiej temperatury nad wodami morza, a w bliskim kontakcie z utrzymującym się przez długi okres czasu zimnym powietrzem nad lądem, często ogrodzonym wysokimi partiami gór. Choć wiatr spadając ogrzewa się zgodnie z gradientem suchoadiabatycznym, to mimo że pokonuje niewielkie wysokości, nie jest możliwym ogrzanie się mas powietrza do dostatecznie wysokiej temperatury i na wybrzeżu ludność odczuwa go jako wiatr zimny i bardzo przykry. Bora jest szczególnie aktywna Adriatykiem zimowej porze roku nad Adriatykiem w Dalmacji i koło Triestu, oraz na wybrzeżach Morza Czarnego. Obserwowanym bywa często na Spitsbergenie i Nowej Ziemi. Mistral jest lokalną nazwą Bory, występującą w basenie Rodanu i jest wiatrem przykrym, zimnym, spadającym z Masywu Centralnego lub przedgórza Alp w kierunku wybrzeży Morza Śródziemnego. Rys.: 5 * Wiatry lodowcowe są wiatrami zimnymi, porywistymi, spadającymi z przeważnie całorocznie zimnych powierzchni lodowców w niżej położone o wyższej temperaturze powietrza dolinom i otaczającym je obszarom. Spotykamy je we wszystkich górach o znacznym zasięgu pokryw lodowcowych, pospolitymi są zwłaszcza w rejonie Grenlandii i na Antarktydzie. |
Najnowsze praceUkład oddechowy ptaków [Biologia]obrazek2 [wirtualny 2] woda-test obrazka [Biologia] test-Rafał [wirtualny 2] polskie góry [Geografia] Najnowsze zadania domoweZEus dowiedział się o plotkarstwie i gadulstwie Syzyfa,ale zan... [Język polski]Wypracowanie na temat II wojny światowej... [] na wypoczynek wybrało się 21 dzieci. Jednak dwie siudme nie prz... [] na wypoczynek wybrało się 21 dzieci. Jednak dwie siudme nie prz... [] Masz problem z rozwiązaniem? Wpisz tu treść swojego zadania...... [] Bądź widoczny w portalu! |